Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΩΝ ΕΚΛΕΙΨΕΩΝ
Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΤΩΝ ΕΚΛΕΙΨΕΩΝ
(ή για ποιον λόγο γίνονται εκλείψεις)
Απο την Βίρνα Κουτράκου
Η Γη, όπως ξέρουμε, περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο (και όπως πρώτος, μετά την γενική τοποθέτηση των Πυθαγορείων, είχε διατυπώσει ο Αρίσταρχος ο Σάμιος τον 3 αι π.Χ.), για λόγους όμως καθαρά πρακτικούς, ο κυριότερος των οποίων είναι ότι εμείς βρισκόμαστε πάνω στην Γη κ η Αστρολογία είναι κάτι που αναπτύχθηκε για εμάς, εξακολουθούμε να θεωρούμε ότι περιστρέφεται ο Ήλιος γύρω από την Γη.
Η φαινόμενη τροχιά του Ηλίου γύρω από την Γη ονομάζεται «Εκλειπτική». Ταυτόχρονα, η Σελήνη περιστρέφεται γύρω από την Γη στην δική της ελλειπτική (κ όχι κυκλική) τροχιά το επίπεδο της οποίας δεν είναι παράλληλο με την εκλειπτική, αλλά έχει μια κλίση 5ο προς αυτό. Το επίπεδο της τροχιάς της Σελήνης γύρω απ’ την Γη συναντάει και «τέμνει» την Εκλειπτική σε 2 σημεία: αυτά τα σημεία δεν είναι τίποτα άλλο από τους Δεσμούς της Σελήνης. Στο σημείο που το μονοπάτι της Σελήνης συναντάει το μονοπάτι του Ήλιου κ στην συνέχεια «ανεβαίνει» λίγο πάνω από αυτό (κατά 5ο μοίρες) έχουμε τον Ανοδικό ή Βόρειο Δεσμό (ΒΔ εφεξής) , ενώ στο σημείο που το ξανασυναντάει κ στην συνέχεια «κατεβαίνει» κάτω από αυτό, έχουμε τον Καθοδικό ή Νότιο Δεσμό (ΝΔ εφεξής).
Αυτό που συμβαίνει σε εκείνες τις 2 περιοχές είναι ότι τα επίπεδα περιφοράς της Σελήνης κ του Ήλιο γύρω από την Γη ταυτίζονται ως προς το πλάτος κ πρακτικά, τα 3 σώματα, Γη, Σελήνη κ Ήλιος έρχονται στην ίδια ευθεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η οποιαδήποτε Νέα Σελήνη ή Πανσέληνος γίνεται κοντά στα σημεία αυτά, στους δεσμούς της Σελήνης, να είναι Ηλιακή ή Σεληνιακή έκλειψη.
Στο σχεδιάγραμμα που προηγήθηκε και προέρχεται από την Wikipedia ( https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Lunar_eclipse_diagram-en.svg ) βλέπουμε ακριβώς αυτό που περιγράψαμε: με κίτρινο χρώμα είναι η τροχιά του Ηλίου, ενώ με γκρίζο της Σελήνης. Βλέπουμε την κλίση των 5ο, ενώ τα σημεία συνάντησης τους σημειώνονται ως Ascending node (ΒΔ) και Descending node (ΝΔ).
Από τα αρχαία χρόνια ο Άνθρωπος έβλεπε την Σελήνη να συναντιέται μία φορά (περίπου) τον μήνα με τον Ήλιο στον Ουρανό. Η Σελήνη ολοκληρώνει μία περιφορά γύρω από την Γη σε 27 μέρες, 7 ώρες κ 43΄, επειδή όμως στο διάστημα αυτό ο Ήλιος έχει αλλάξει θέση προχωρώντας κατά μήκος της Εκλειπτικής (η μέση ταχύτητα κίνησης του Ηλίου είναι 59 λεπτά τη μοίρας ημερησίως, αλλά αυξομειώνεται ανάλογα με την εποχή), χρειάζεται να περάσουν τελικά 29 μέρες, 12 ώρες κ 44΄ ανάμεσα σε 2 διαδοχικές συναντήσεις του Ηλίου κ της Σελήνης, δηλαδή, ανάμεσα σε 2 διαδοχικές Νέες Σελήνης. Αυτός είναι ο λεγόμενος Συνοδικός Μήνας.
Ενώ λοιπόν κάθε μήνα οι άνθρωποι έβλεπαν στο Ουράνιο στερέωμα την συνάντηση αυτών των 2 σωμάτων που το ένα τους ζέσταινε και τους φώτιζε την Μέρα, ενώ το άλλο τους συντρόφευε και τους φώτιζε την Νύχτα, σε κάποιες χρονικές περιόδους αυτή η ακολουθία «έσπαγε» και είτε η Σελήνη (σε φάση Πανσελήνου) εξαφανιζόταν απ’ τον ουρανό, είτε ο Ήλιος (σε φάση Νέας Σελήνης) σκοτείνιαζε, πράγμα που τους τάραζε πάρα πολύ γιατί κάθε «παρέκκλιση» από το σύνηθες θεωρείτο πηγή προβλημάτων και δυστυχίας.
Προσπάθησαν να εξηγήσουν τα φαινόμενα αυτά θεωρώντας ότι ένας δράκος έτρωγε τον Ήλιο ή την Σελήνη, οι οποίοι στην συνέχεια πάλευαν με τον δράκο κ έβγαιναν νικητές. Από εκεί έχει προκύψει κ η ονομασία των δεσμών ως Κεφαλή του Δράκου (caput draconis) για τον ΒΔ και Ουρά του Δράκου (cauda draconis) για τον ΝΔ.
Υπάρχει ένας αστερισμός που ονομάζεται «Δράκων» (ένας από τους 88 που αναφέρει ο Πτολεμαίος) , ο οποίος προβάλλεται γύρω από τον βόρειο πόλο κ είναι ορατός σε όλο το βόρειο ημισφαίριο (γιατί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι η Αστρολογία δημιουργήθηκε στο βόρειο ημισφαίριο). Ένας λαμπερός αστέρας αυτού του αστερισμού, ο Θουμπάν, καταλάμβανε το κέντρο του Βόρειου Ουράνιου Πόλου, όπως κατέδειξε τον 19ο αιώνα ο Άγγλος αστρονόμος Τζον Χέρσελ (γιος του Ουίλιαμ Χέρσελ, του αστρονόμου που ανακάλυψε τον πλανήτη Ουρανό), ήταν δηλαδή ο πολικός αστέρας της εποχής. Ξέρουμε από κείμενα των Ακκαδίων που τον ονόμαζαν «Ζωή των Ουρανών» και «Δικαστή του Στερεώματος» ότι ο έπαιζε σπουδαίο ρόλο και επίσης, ξέρουμε από την χρονολόγηση αυτών των κειμένων ότι προέρχονται περίπου από το 2.800 π.Χ. Αυτό μας λέει ότι από τότε προσπαθούσαν να εξηγήσουν και να μελετήσουν το φαινόμενο των Εκλείψεων.
Γνωρίσουμε ότι οι Βαβυλώνιοι ήδη από τον 8ο αιώνα π.Χ. μπορούσαν να προβλέψουν τις εκλείψεις με ακρίβεια, ενώ από τον 4ο αι. π.Χ. οι εκλείψεις είχαν ομαδοποιηθεί κ ήταν γνωστό ότι συμβαίνουν σε «κύκλους» ή σε «σειρές». Τους κύκλους αυτούς των εκλείψεων ο Άγγλος αστρονόμος Edmond Halley τον 17 αι. ονόμασε με τον όρο βαβυλωνιακής προέλευσης SAROS, λέξη που η ερμηνεία της αναφέρεται στο βυζαντινό λεξικό «Σουΐδα» ή «Σούδα» του 10ου αιώνα και σημαίνει μονάδα μέτρησης χρόνου που αντιστοιχεί σε 222 σεληνιακούς μήνες, ή σε 18,5 χρόνια (σεληνιακών μηνών).
Έτσι λοιπόν γνωρίζουμε ότι οι εκλείψεις ανήκουν σε ομάδες, ή σειρές Saros, και η συχνότητα επανάληψης κάθε σειράς είναι 18 χρόνια κ 8 έως 12 μέρες. Μια σειρά Saros ξεκινάει από κάποιον πόλο της Γης, Βόρειο ή Νότιο, με μία απειροελάχιστη έκλειψη και στην συνέχεια κατεβαίνει (ή ανεβαίνει) προς τον Ισημερινό δίνοντας όλο και μεγαλύτερες σε διάρκεια και κάλυψη εκλείψεις, μέχρι να φτάσει στο μέγιστο σημείο της, και στην συνέχεια υποστρέφεται, για να καταλήξει να σβήσει στον άλλο πόλο.
Η αρχική έκλειψη μιας σειράς saros η οποία είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτη στον ουρανό καθώς συμβαίνει στην περιοχή του βορείου ή νοτίου πόλου της Γης, γίνεται στην μέγιστη απόσταση από τους δεσμούς και σε κάποια μοίρα του ζωδιακού. Όσο προχωρεί ο χρόνος, οι εκλείψεις της σειράς έρχονται όλο και πιο κεντρικά στην υδρόγειο, αυξάνουν σε διάρκεια και κάλυψη και πλησιάζουν όλο κ περισσότερο προς την μοίρα στην οποία βρίσκονται οι δεσμοί. Η μεγαλύτερη (σε διάρκεια κ κάλυψη) έκλειψη γίνεται ακριβώς σε ιδιομοιρία με τους δεσμούς και σε μοίρα κοντινή στην μοίρα της μητρικής έκλειψης.
Στην συνέχεια, η σειρά ακολουθεί την αντιστροφή πορεία, πηγαίνοντας προς τον άλλο πόλο. Συνήθως, κάθε σειρά saros κρατάει γύρω στα 1300 χρόνια (που σημαίνει ότι η μέγιστη έκλειψη γίνεται στα 650 χρόνια μετά την έναρξη της) κ δίνει 71 ως 73 εκλείψεις, αν είναι σεληνιακή σειρά, ή γύρω στις 72 εκλείψεις, αν είναι ηλιακή σειρά. Η μεγαλύτερη σεληνιακή saros που έχει παρατηρηθεί είναι διάρκειας 1500 ετών, με 84 εκλείψεις, κ η μεγαλύτερη ηλιακή σειρά είναι διάρκειας 1550 ετών με 86 εκλείψεις.
Αν θέλετε να δείτε πώς μία σειρά Saros επεκτείνεται και καλύπτει σταδιακά όλη την υδρόγειο, μπορείτα να μεταβείτε στον επόμενο σύνδεσμο που προέρχεται επίσης απ’ την Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/File:Saros_136_animation.gif
Η Έκλειψη με την οποία ξεκινάει μία σειρά, η «Μητρική» είναι εξαιρετικά σημαντική παρά το ότι είναι πρακτικά ανεπαίσθητη, διότι αυτή δίνει τον τόνο και το κεντρικό μοτίβο για όλες τις θυγατρικές εκλείψεις που θα ακολουθήσουν σε αυτόν τον κύκλο. Για αυτό πάντοτε, όσοι γνωρίζουν αστρολογία σε βάθος και θέλουν να μελετήσουν μία έκλειψη, συγκρίνουν τον χάρτη της συγκεκριμένης έκλειψης με τον χάρτη της Μητρικής και από εκεί βγαίνουν τα πρώτα συμπεράσματα. Είναι σα τον γονιό μας ο οποίος μας δίνει το DNA του.
Έτσι, αν θέλουμε να δούμε τα μοτίβα μιας συγκεκριμένης έκλειψης στην ζωή μας, πηγαίνουμε 18 χρόνια κ 8 έως 12 μέρες πίσω και βρίσκουμε την αντίστοιχη έκλειψη της ίδιας σειράς Saros. Εδώ όμως θέλει προσοχή: η έκλειψη εκείνη ΔΕΝ έχει γίνει στην μοίρα που γίνεται και αυτή (συνήθως βρίσκουμε μία έκλειψη σε ίδια ή κοντινή μοίρα ανά 19 χρόνια, αλλά αυτό σχετίζεται με τους Μετωνικούς κύκλους, η ανάλυση των οποίων δεν είναι της παρούσης), αλλά έχει γίνει περίπου πριν από 10 μοίρες! Αυτό είναι μια γενική αρχή όλων των εκλείψεων, όλων των σειρών saros: η επόμενη έκλειψη της σειράς γίνεται πάντα περίπου 10 μοίρες μετά την προηγούμενη!
Πώς λειτουργεί αυτό στην πράξη: Ας δούμε για παράδειγμα τη σεληνιακή έκλειψη της 26ης Μαΐου 2021 ανήκει στην 121 σεληνιακή Saros (γιατί οι Ηλιακές κ οι σεληνιακές εκλείψεις έχουν διαφορετική αρίθμηση) και γίνεται στην 05ο.25΄ μοίρα του Τοξότη. Αν γυρίσουμε 18 χρόνια κ 10 μέρες πίσω, θα πάμε στο 2003 κ θα δούμε ότι η ίδια σεληνιακή Saros, η 121, έδωσε έκλειψη στις 16 Μαΐου 2003 στις 24ο.52΄ Σκορπιού (10ο δλδ πίσω από τις 5ο Τοξότη) κ αν γυρίσουμε άλλα 18 χρόνια και 12 μέρες στο παρελθόν, θα δούμε ότι η ίδια σειρά (σεληνιακή 121) έδωσε έκλειψη στις 4 Μαΐου 1985 στις 14ο Σκορπιού.
Το κοινό που είχαν όλες αυτές οι εκλείψεις ήταν η μητρική τους έκλειψη που τους έδινε το μοτίβο, το πλάνο για να κινηθούν. Είχαν όμως διαφορετικούς χάρτες η κάθε μία, οπότε αντιστοιχούσαν σε διαφορετικά σημεία του χάρτη του καθενός μας. Αυτός είναι και ο λόγος που ενώ η κεντρική ιδέα που διαπραγματεύονται όλες αυτές είναι η ίδια (αυτό δλδ που τους υπαγορεύει η Μητρική έκλειψη), η εκδήλωση είναι διαφορετική. Γι’ αυτό ψάχνουμε να δούμε το μοτίβο που ενεργοποίησαν πριν από 18 χρόνια στον χάρτη του καθενός μας και δεν κάνουμε το λάθος να πούμε ότι κάποτε είχε γίνει μία έκλειψη σε αυτήν την μοίρα (που όπως δείξαμε προήλθε από διαφορετική σειρά saros) που μας έφερε κάποια συγκεκριμένα πράγματα, άρα όποια έκλειψη γίνεται σε αυτήν την μοίρα θα φέρνει το ίδιο αποτέλεσμα, γιατί απλά κάτι τέτοιο δεν ισχύει!
Οι σειρές Saros χωρίζονται σε ηλιακές κ σεληνιακές κ παίρνουν αρίθμηση: Οι Ηλιακές saros που ξεκίνησαν στην περιοχή του ΒΔ της Σελήνης παίρνουν μονούς αριθμούς, ενώ οι Ηλιακές εκείνες που ξεκίνησαν στην περιοχή του ΝΔ παίρνουν ζυγούς αριθμούς: Για παράδειγμα η έκλειψη Ηλίου της 10ης/6ου/21 στους Διδύμους που βρισκόταν ο ΒΔ ανήκει στην σειρά 147, ενώ η ηλιακή έκλειψη που έγινε στις 4/12/21 στις 12ο Τοξότη που βρισκόταν ο ΝΔ ανήκει στην σειρά 152!
Το αντίστροφο ισχύει για τις σεληνιακές εκλείψεις, δλδ εκείνες που ξεκινούν στην περιοχή του ΝΔ έχουν μονή αρίθμηση (π.χ. η έκλειψη της 26ης/5ου στις 5 τοξότη ανήκει στην σειρά 121), ενώ εκείνες που ξεκίνησαν στην περιοχή του ΒΔ έχουν ζυγή αρίθμηση (π.χ. η έκλειψη της 19ης/11ου στις 27 Ταύρου ανήκει στην σειρά 126).
Μία Ηλιακή έκλειψη δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία Νέα Σελήνη που επειδή συμβαίνει σε διάστημα μικρότερο των 18ο.31΄ από τους δεσμούς, τα 3 σώματα (Ήλιος, Σελήνη κ Γη) ευθυγραμμίζονται, οπότε μπαίνοντας η Σελήνη ανάμεσα στην Γη κ τον Ήλιο τον αποκρύβει προσωρινά. O βαθμός της απόκρυψης σχετίζεται με την απόσταση των Φώτων από τους δεσμούς: αν είναι μικρότερη των 09ο.55΄, τότε η έκλειψη είναι ολική, αν είναι μεταξύ 09ο.55΄και 11ο.15΄, τότε είναι και ολική, και μερική, ανάλογα με το σε ποιο σημείο της Γης στεκόμαστε κ την παρατηρούμε, ενώ αν είναι μεγαλύτερη των 11ο.15΄(έως των 18.31) τότε είναι μερική.
Αντίστοιχα, οποιαδήποτε Πανσέληνος γίνει σε απόσταση περίπου 13ο από τους Δεσμούς, είναι έκλειψη (οι ανοχές για την έκλειψη Ηλίου είναι διαφορετικές κ μεγαλύτερες, γιατί μεγαλύτερη είναι και η μάζα του Ηλίου). Το αν μια έκλειψη Σελήνης είναι ολική εξαρτάται από την απόσταση από τους δεσμούς: πανσέληνοι που γίνονται σε απόσταση μικρότερη των 03ο.56΄είναι πάντα ολικές εκλείψεις, ενώ μπορεί να έχουμε ολική έκλειψη μέχρι και απόσταση 6ο από τους δεσμούς. Πιο μακριά, οι εκλείψεις είναι μερικές. Επίσης, δεδομένης της κίνησης της Σελήνης, πρέπει να ξέρουμε ότι ενώ μια έκλειψη Ηλίου είναι ορατή μόνον από συγκεκριμένα γεωγραφικά πλάτη κ μήκη (πρακτικά, εκεί από όπου περνάει η γραμμή της έκλειψης), μια σεληνιακή έκλειψη είναι ορατή σχεδόν παντού όπου την ώρα που γίνεται είναι νύχτα κ το φεγγάρι είναι πάνω απ’ τον ορίζοντα!
Πόσες εκλείψεις γίνονται σε έναν χρόνο: Είδαμε ότι όποια Νέα Σελήνη ή Πανσέληνος γίνεται σε συγκεκριμένη απόσταση απο τους Δεσμούς, είναι έκλειψη. Ο Ήλιος περνάει μία φορά τον χρόνο από τον ΒΔ κα μία φορά από τον ΝΔ. Έτσι, η Νεα Σελήνη αλλά και η Πανσέληνος που σχηματίζονται σε εκείνα τα χρονικά διαστήματα, είναι εκλείψεις, δηλαδή έχουμε συνολικά (τουλάχιστον) 4 εκλείψεις τον χρόνο. Υπάρχει όμως περίπτωση να ξεκινήσουμε με μία ηλιακή έκλειψη που να είναι αρκετά απομακρυσμένη απ’ τους δεσμούς, π.χ. στις 15 μοίρες από τον δεσμό: τότε, θα ακολουθήσει μια σεληνιακή έκλειψη, αλλά επειδή και η επόμενη Νέα Σελήνη θα είναι εντός ανοχής (αυτές που δόθηκαν νωρίτερα), τότε θα ακολουθήσει και μία τρίτη έκλειψη κ πάλι ηλιακή. Το ίδιο αντίστοιχα μπορεί να συμβεί με μια σεληνιακή έκλειψη, που να την ακολουθήσει μια ηλιακή και να υπάρξει και μια τρίτη, επίσης σεληνιακή. Έτσι, μέσα σε ένα έτος έχουμε συνολικά από 4 έως 6 εκλείψεις.
Επίδραση των εκλείψεων: στα αρχαία χρόνια πίστευαν ότι οι σεληνιακές εκλείψεις αφορούσαν τον λαό μιας χώρας. Σήμερα οι σεληνιακές εκλείψεις αναφέρονται περισσότερο σε συναισθηματικά μοτίβα κ δεδομένων των συμβολισμών της Σελήνης (σπίτι, οικογένεια, ρίζες, γνώριμο, οικείο, αυθορμητισμός, αντανακλαστικά, υποσυνείδητο) κινητοποιούν περισσότερο εσωτερικές αλλαγές και αυτό γίνεται παρορμητικά, οπότε συμβάλλουν στο να λύσουμε θέματα που ανάγονται στην συναισθηματική σφαίρα, να κινητοποιηθούμε για να ολοκληρώσουμε πράγματα που έχουμε αφήσει στην μέση, αλλά κ να απορρίψουμε κ να αφήσουμε πίσω μας πράγματα που μας βάραιναν.
Οι Ηλιακές εκλείψεις, είναι πιο ισχυρές, δεδομένων των αστρονομικών στοιχείων (μέγεθος Ηλίου). Θεωρούνται ιδανικές για διερεύνηση νέων δραστηριοτήτων, αλλά και για απόκτηση ταχύτητας ώστε τα θέματα που μας απασχολούν να κινηθούν πιο γρήγορα. Δεδομένου ότι και τα δύο Φώτα είναι στο ίδιο ζώδιο, θα περιμένουμε η ενέργεια κ η φύση αυτού του ζωδίου να εκδηλωθεί έντονα στην όποια δραστηριοποίηση προχωρήσουμε.
Η επίδραση κ ανοχή μιας έκλειψης επί του γενέθλιου χάρτη: Το πρώτο πράγμα που βλέπουμε κοιτάζοντας μια έκλειψη σε σχέση με τον γενέθλιο χάρτη μας είναι σε ποιον οίκο του ωροσκοπίου μας προβάλλεται: εκείνη την περιοχή θα φωτίσει, ακόμα κ εάν δεν κάνει κάποια επαφή με προσωπικά μας στοιχεία. Αν όμως κάνει επαφή, δηλαδή όψη, με προσωπικά μας στοιχεία, δηλαδή με Ήλιο, Σελήνη, Ωροσκόπο, Μεσουράνημα κ προσωπικούς πλανήτες, πρώτα μας ενδιαφέρει η αξονική σχέση, δηλαδή αν κάνει με κάτι από αυτά σύνοδο ή αντίθεση και κατόπιν μας ενδιαφέρει το τετράγωνο. Και τίποτε άλλο! Οι ανοχές που δίνονται σε αυτές τις όψεις είναι συγκεκριμένες κ πολύ μικρές: η Bernadette Brady που θεωρείται αυθεντία στην μελέτη των εκλείψεων δίνει έως 2ο.30΄ στην σύνοδο, 2ο στην αντίθεση και 1ο στο τετράγωνο. Κάποιοι άλλοι μελετητές είναι πιο «γενναιόδωροι» και δίνουν 3ο . Όλοι όμως επιμένουν στην ιδιομοιρία, όπου είναι και το μέγιστο αποτέλεσμα.
Συμπέρασμα: Οι εκλείψεις είναι φυσικά φαινόμενα που δημιουργούνται από το ίδιο το σύστημα Ηλίου, Γης και Σελήνης, λόγω των σχετικών τους θέσεων. Έχουν εντυπωσιάσει τους ανθρώπους και έχουν μελετηθεί από τα αρχαία χρόνια. Συμβαίνουν με συγκεκριμένη συχνότητα, επαναληψιμότητα και μπορούν να προβλεφθούν πάρα πολλά χρόνια (σήμερα ακόμα και αιώνες) νωρίτερα.
Ένας άνθρωπος 50 ετών έχει περάσει περίπου 220 εκλείψεις στην ζωή του και κάποιες από αυτές ήταν επάνω στα Φώτα του ή σε κάποια Γωνία του Χάρτη του. Όπως λοιπόν καταλαβαίνουμε δεν υπάρχει λόγος δαιμονοποίησης των εκλείψεων! Ειδικά σήμερα, που τις μελετάμε φωτισμένες υπό το πρίσμα της Γνώησης και της Λογικής και απεκδυμένες από διάφορες προλήψεις και δοξασίες, μπορούμε να δούμε σε ποιους τομείς τις ζωής μας θα έχουν επίδραση, τι θα κινητοποιήσουν, τι βάρη θα πάρουν από επάνω μας κ σε τι καινούργια μονοπάτια θα μας οδηγήσουν. Και ακόμα και αν είναι να μας φέρουν προκλήσεις και δυσκολίες και πάλι μπορούμε να προετοιμαστούμε όσο καλύτερα γίνεται για αυτές.